Động từ là gì? Chức năng và phân loại của động từ
- Khái niệm: Động từ là những từ biểu thị hành động hoặc trạng thái của sự vật.
Cùng với tính từ và danh từ, động từ là yếu tố quan trọng giúp tiếng Việt trở nên phong phú, đa dạng không kém bất kỳ ngôn ngữ nào trên thế giới. Tùy thuộc vào việc kết hợp với các từ loại khác nhau, động từ có thể mang ý nghĩa khái quát và biểu thị sự khác nhau.
-
Ví dụ:
- Động từ chỉ hành động: Đi, chạy, nhảy,…
- Động từ chỉ trạng thái: Vui, buồn, giận,…
-
Chức năng:
- Giống như hầu hết các từ loại khác, động từ chủ yếu để bổ nghĩa cho danh từ và làm vị ngữ trong câu. Tuy nhiên, với mỗi cách kết hợp khác nhau, mỗi loại động từ lại thêm vào một ý nghĩa khác cho các từ đứng trước.
-
Phân loại:
- Dựa vào đặc điểm, động từ được chia thành 2 loại chính: động từ chỉ hành động và động từ chỉ trạng thái.
- Ngoài ra, động từ còn được chia thành nội động từ và ngoại động từ.
Động từ chỉ hành động và động từ chỉ trạng thái:
a) Động từ chỉ hành động
- Khái niệm: Động từ chỉ hành động là những động từ mô tả, đặt tên cho các hoạt động của con người, sự vật, hiện tượng.
- Ví dụ: đi, chạy, nhảy, hót, rơi, thổi, hát, ca, đuổi nhau,…
- Những động từ chỉ hành động của con người cũng có thể ám chỉ hành động của sự vật, hiện tượng để tạo sự cảm động và làm cho chúng trở nên gần gũi hơn với con người.
b) Động từ chỉ trạng thái
- Khái niệm: Động từ chỉ trạng thái mô tả, đặt tên các trạng thái cảm xúc, suy nghĩ, tồn tại của con người, sự vật, hiện tượng.
- Ví dụ: vui, buồn, hờn, giận, bị đánh,…
-
Động từ chỉ trạng thái có thể được chia thành các loại nhỏ hơn, mỗi loại mang ý nghĩa khác nhau cho từ kết hợp với hoặc đứng trước nó.
-
Đặc điểm ngữ pháp nổi bật nhất của động từ chỉ trạng thái:
Khi động từ chỉ hành động, có thể kết hợp với từ “xong” ở phía sau (ăn xong, đọc xong,…) trong khi động từ chỉ trạng thái không kết hợp với “xong” ở phía sau (không nói: còn xong, hết xong, kính trọng xong,…). Điều này cũng áp dụng cho một số loại động từ chỉ trạng thái khác nhau như:- Động từ chỉ trạng thái tồn tại (hoặc trạng thái không tồn tại): còn, có, hết,…
- Động từ chỉ trạng thái biến hoá: thành, hoá,…
- Động từ chỉ trạng thái tiếp thụ: được, bị, phải, chịu,…
- Động từ chỉ trạng thái so sánh: bằng, thua, hơn, là,…
-
Một số động từ sau đây cũng được coi là động từ chỉ trạng thái: nằm, ngồi, ngủ, thức, nghỉ ngơi, suy nghĩ, đi, đứng, lăn, lê, vui, buồn, hồi hộp, băn khoăn, lo lắng,… Những từ này có một số đặc điểm sau:
- Một số từ có thể là động từ chỉ hành động và cũng là động từ chỉ trạng thái.
- Một số từ có nghĩa rộng hơn và có thể được coi là động từ chỉ trạng thái (trạng thái tồn tại).
Nội động từ và ngoại động từ
a) Nội động từ
-
Khái niệm: Nội động từ là những động từ chỉ hoạt động của chủ thể (ngồi, đi, đứng, nằm,…)
-
Động từ nội động cần có quan hệ từ để làm bổ ngữ chỉ đối tượng.
Ví dụ: Mẹ mua cho tôi con mèo.
b) Ngoại động từ
-
Khái niệm: Ngoại động từ là những động từ hướng tới người hoặc vật khác (xây, cắt, đập, phá,…)
-
Ngoại động từ không cần có quan hệ từ mà có khả năng có bổ ngữ chỉ đối tượng trực tiếp.
Ví dụ: Mọi người yêu quý mẹ.
Cụm động từ
-
Khái niệm: Cụm động từ là cụm từ có động từ là trung tâm, kết hợp với các thành phần trước và sau để tạo thành.
-
Chức năng: Cụm động từ cũng giống như động từ. Tuy nhiên, cụm động từ có thể làm vị ngữ, chủ ngữ, định ngữ hoặc trạng ngữ trong câu.
-
Động từ chỉ trạng thái có một số đặc điểm ngữ pháp và ngữ nghĩa giống như tính từ. Do đó, chúng có thể làm vị ngữ trong câu như: “Ai thế nào?”.
Bài tập minh họa:
Bài 1: Tìm các động từ trong đoạn văn sau:
“Trên nương, mỗi người một việc, người lớn thì đánh trâu ra cày. Các cụ già nhặt cỏ, đốt lá. Mấy chú bé đi tìm chỗ ven suối để bắc bếp thổi cơm. Các bà mẹ cúi lom khom tra ngô.”
Trả lời:
“Đánh”, “cày”, “nhặt”, “đốt”, “đi tìm”, “bắc”, “thổi”, “cúi”, “tra”.
Bài 2: Phân loại động từ trong các câu sau:
“Mẹ đang đi chợ Đồng Xuân”
“Cha giận tôi nhiều nhưng không hề mắng tôi”
Trả lời:
“Mẹ đang đi chợ Đồng Xuân” => “Đi”: động từ chỉ hành động
“Cha giận tôi nhiều nhưng không hề mắng tôi” => “Giận”: động từ chỉ trạng thái, “mắng”: động từ chỉ hành động.
Săn shopee siêu SALE:
- Sổ lò xo Art of Nature Thiên Long màu xinh xỉu
- Biti’s ra mẫu mới xinh lắm
- Tsubaki 199k/3 chai
- L’Oreal mua 1 tặng 3
Mọi thông tin cập nhật, đa dạng và chính xác về ẩm thực, phong thủy, công nghệ, giáo dục, làm đẹp,… có tại sara.edu.vn. Chúng tôi cam kết cung cấp thông tin đa dạng, liên tục và chính xác 24/7.
