Tố Hữu, một hồn thơ đặc biệt trong văn học Việt Nam hiện đại, đã khắc họa một câu chuyện đầy nghĩa tình và cảm xúc trong bài thơ “Việt Bắc”. Đây là một thành công lớn trong sự nghiệp sáng tác của ông, thể hiện rõ những đặc điểm phong cách đặc trưng của Tố Hữu và mang đậm bản sắc văn hóa truyền thống dân tộc.
Khắc hoạ nỗi niềm chia ly
Bốn câu thơ đầu tiên đã thể hiện sự băn khoăn da diết khôn nguôi của cuộc chia tay giữa người cán bộ cách mạng và nhân dân miền núi. Chỉ với hai câu hỏi tu từ kết hợp với phép điệp “mình về mình có nhớ”, Tố Hữu đã khắc hoạ nỗi nhớ triền miên và tạo ra âm hưởng lãng mạn. Câu hỏi trữ tình được đặt ra một cách tinh tế, nhưng nội dung lại rất rõ ràng và cụ thể.
Khoảng thời gian thiết tha mặn nồng
Hai câu thơ đầu tiên là câu hỏi về thời gian: “Mười lăm năm ấy thiết tha mặn nồng”. Khoảng thời gian “Mười lăm năm” đề cập đến những năm tháng kháng Nhật và chống Pháp đầy gian khó. Đó là thời gian mà Việt Bắc là căn cứ địa của cách mạng, núi rừng Việt Bắc che chở cho người chiến sĩ và đồng bào. Từ “ấy” đã gợi lên cảm giác xa xăm và đau thương của quá khứ.
Câu hỏi đầy trữ tình và rõ ràng
Câu hỏi trong hai câu thơ đầu đã gợi lên không chỉ những kỷ niệm khó quên, mà còn thể hiện tình cảm gắn bó và thấu hiểu lẫn nhau giữa hai bên. Tuy nhiên, câu hỏi thứ hai đã tạo ra một thái độ hoàn toàn khác với hướng về không gian cụ thể: “Nhìn cây nhớ núi nhìn sông nhớ nguồn”.
Bức tranh chia tay bí ẩn và cảm động
Bốn câu thơ tiếp theo miêu tả trọn vẹn khung cảnh của cuộc chia tay. Đó là một cuộc chia tay đầy lắng đọng và bất định, với những lời từ biệt, những bước chân phân vân không dứt khoát, với màu áo chàm đơn sơ và cái cầm tay biết nói gì. Nỗi niềm day dứt và nữa ở nữa đi không thể gọi tên đã được biểu hiện qua hình ảnh của bốn câu thơ này.
Giao tiếp từ biệt qua tâm giao và tri âm tri kỷ
Những câu hỏi thiết tha tình nghĩa “Mình về mình có nhớ ta/không” dường như không được đặt ra bởi một người cụ thể, mà chính là tiếng vọng của núi rừng, là tiếng lòng của người ở lại đã được người ra đi thấu hiểu, lắng nghe. Những cảm xúc không tên trong lòng người đã hoá thành cái nắm tay thật chặt. Hình ảnh này đã khái quát một cách cảm động tình cảm gắn bó, cảm xúc bùi ngùi giữa người đồng bào miền núi và người cán bộ cách mạng.
Sự kết hợp tuyệt vời giữa chính trị và trữ tình
Với thể thơ lục bát truyền thống, đại từ xưng hô “mình – ta” đặc trưng ca dao và âm điệu thiết tha, tâm tình, tám câu thơ đầu của bài thơ “Việt Bắc” đã diễn tả thật cảm động nghĩa tình sâu nặng trong buổi chia ly. Đây là một thành công nghệ thuật lớn của nhà thơ Tố Hữu, ngọn cờ đầu của thơ ca cách mạng Việt Nam, và là người nối tiếp mạch nguồn truyền thống văn hoá dân tộc trong thời đại mới.
Xem thêm tại sara.edu.vn
