“Đồng hồ là một vật dụng đơn giản nhưng lại vô cùng quan trọng trong cuộc sống hàng ngày. Ai ai cũng sở hữu và sử dụng ít nhất một chiếc trong gia đình, và không chỉ đó, ngay cả trên các thiết bị di động cũng có đồng hồ kèm theo.”
Chuẩn bị trước hết
Câu chuyện bắt đầu từ việc đếm giờ theo hệ thống 12 giờ hoặc 24 giờ (kí hiệu là “h”). Trước đây, các chiếc đồng hồ cơ truyền thống sử dụng hệ thống 12 giờ mà không phân biệt rõ ràng giữa sáng và chiều. Vì vậy, người ta đã đặt ra hai kí hiệu AM và PM:
- AM = ante meridiem = trước buổi trưa (before midday) = trước 12:00 trưa, tức là thời gian t < 12:00 trưa.
- PM = post meridiem = sau buổi trưa (after midday) = sau 12:00 trưa, tức là thời gian t > 12:00 trưa.
Tuy nhiên, hai kí hiệu này, AM và PM, vẫn còn thiếu sót và gây hiểu nhầm.
Thời điểm bối rối
Khi nhìn vào định nghĩa, ngay lập tức có một điểm bất hợp lý: Thời điểm 12:00 trưa được gọi là AM hay PM? Theo định nghĩa, nó không phải là AM, cũng không phải là PM, vì khi đó thời gian t = 12:00 trưa không thỏa “t < 12:00 trưa” và “t > 12:00 trưa” cũng không đúng.
Nếu suy nghĩ kỹ hơn, ta sẽ thấy thiếu một điểm nữa: Thời điểm nữa đêm, tức là 00:00 (hoặc thường gọi là 12:00 đêm) được gọi là AM hay PM? Đó là thời điểm chia cắt giữa hai ngày. Nếu coi nó thuộc ngày trước thì là PM, nhưng nếu coi nó thuộc ngày tiếp theo thì là AM!
Rõ ràng, cách định nghĩa theo hệ thống AM/PM không phù hợp cho hai trường hợp 12:00 trưa và 12:00 đêm. Giải pháp tốt nhất là sử dụng hệ thống 24 giờ, bắt đầu từ 00:00.
Một giải pháp khác
Tuy cách giải quyết theo hệ thống 12 giờ hơi phức tạp, nhưng nó lại rất chính xác. Đó là sử dụng 12:00 trưa, 12:00 đêm cuối ngày và 12:00 đêm đầu ngày (hệ thống 12 giờ không sử dụng 00:00!).
Mỹ có một cách giải quyết khác cho hệ thống 12 giờ với AM/PM, dựa trên quy ước “coi 12 giờ là 0 giờ”, giống như cách nói “12 giờ rưỡi” có nghĩa là “0 giờ rưỡi” (00:30). Vì vậy, 12:00 trưa được hiểu là 00:00 trưa, tức là đầu giờ chiều, và viết là 12:00 PM! Tương tự, 12:00 đêm được hiểu là 00:00 đêm, tức là đầu giờ sáng hôm sau, và viết là 12:00 AM.
Quy ước này có vẻ “ngược đời” và khiến nhiều người Việt Nam gặp khó khăn khi tiếp xúc ban đầu. Theo logic, “11:00 AM + 1 giờ = 12:00 AM”.
Trong thực tế, người ta thường áp dụng giải pháp “tránh những điểm nhạy cảm”: Sử dụng 11:55 để chỉ rõ “ngay trước 12:00” và 12:01 để chỉ rõ “ngay sau 12:00”. Khi đó, 11:55 AM sẽ được hiểu là trước 12:00 trưa, và 11:55 PM sẽ được hiểu là trước 12:00 đêm. Tuy nhiên, nếu nhầm lẫn một chút, có thể tạo ra hiệu ứng ngược: Nếu 11:55 PM (đêm) rõ ràng hơn 12:00 AM (đêm), thì 12:55 PM (trưa) lại dễ nhầm với 01:00 PM (trưa)!
Mong rằng bài viết đã giúp bạn hiểu rõ hơn về câu chuyện nhỏ về sự khác biệt giữa AM và PM trong đếm giờ theo hệ thống 12 giờ. Đừng quên ghé thăm sara.edu.vn để cập nhật thông tin mới nhất về ẩm thực, phong thủy, công nghệ, giáo dục, làm đẹp… một cách nhanh chóng, đa dạng và chính xác 24/7.
